Van concrete plannen naar betonnen huizen: Nederland ziet toekomst in 3D-printen 

Voor wie durft te dromen, is de toekomst maar een kleine stap. Wie had ooit kunnen denken dat we op een dag rioolputten, bruggen en zelfs huizen zouden kunnen printen? De mogelijkheden zijn eindeloos en de kansen liggen voor het oprapen. Tijd voor een introductie.

De eerste geprinte voorwerpen waren klein en eenvoudig, zoals naamplaatjes, beeldjes of souvenirs. Maar in de loop der tijd werd de toegevoegde waarde van 3D-printen meer en meer ontdekt voor grote, alledaagse voorwerpen: straatmeubilair of ‘natte infrastructuur’ als riolering is ideaal om snel en nauwkeurig uit printers te laten rollen. Inmiddels wordt 3D-printtechniek in de bedrijfswereld volledig omarmd. Wat een aantal jaren geleden startte als curiositeit, is inmiddels een snelgroeiende, innovatieve industrie met praktische toepassingen en oneindige potentie. Van geprinte bankjes tot vergadergebouwen, what’s next?  

Het proces

Het printen van grote voorwerpen gebeurt laag voor laag. De onderdelen van een brug bijvoorbeeld: die worden als holle, driedimensionale ‘puzzelstukken’ geprint, waarbij in de vorm rekening wordt gehouden met belasting en draagkracht. Deze holle stukken worden vervolgens gevuld met beton. Een groot voordeel ten opzichte van de traditionele bouw is dat er bij printen geen bekisting meer hoeft te worden gemaakt. In de klassieke productiemethodes werden deze onderdelen namelijk gegoten in een enorme (houten) mal, die werd vervaardigd, gevuld, verwijderd en vernietigd.  

Hoewel bekisting soms meerdere keren kon worden gebruikt, betekende het uiteindelijk toch een groot percentage aan afval. Het 3D-printen van onderdelen betekent dus al een flinke besparing in bouwmateriaal – en de toepassingen worden elke dag spitsvondiger en efficiënter. Daarnaast kan veel voorbereidend werk al worden uitgevoerd zonder op locatie te moeten zijn, zoals het ontwerpen van constructies in de computer of het op andere locaties printen van de onderdelen. Daarna pas worden ze op de bouwlocatie in elkaar gezet. Minder bouwtijd, minder uren op locatie. Een veel verfijnder proces.  

Kansen in Nederland

Nederland heeft momenteel een tekort van 279.000 woningen. Dit betekent dat er snel veel gebouwd moet worden. Het gebruik van 3D-printtechnologieën kan daarbij helpen. En daar liggen de kansen voor bouw- en technologiebedrijven. Daarnaast trekt het kabinet de komende jaren meer dan 2,3 miljard euro uit om de woningbouw te versnellen en duurzaam te bouwen. Ook de digitalisering van de bouwsector zal met 10 miljoen euro worden gesteund. Hiermee ondersteunt het kabinet innovatieve ontwikkelingen voor emissievrij bouwen, zoals 3D-printen, digitalisering en modulair bouwen. Volgens de deskundigen kunnen geprinte huizen veel sneller en op een grondstofbesparende manier worden gebouwd. 

Wie houdt zich bezig met 3D-printen?

Zowel Duitsland als Nederland kent diverse bedrijven die zich hebben toegelegd op het ontwerpen of vervaardigen van grote, geprinte zaken, het leveren van robotarm-printers of het speciale beton. In Nederland wordt het onder meer aangejaagd door het bovengenoemde woningtekort en de open houding tegenover nieuwe technieken. Nederland heeft veel kennisinstituten die zich verdiepen in deze nieuwe manier van  bouwen, zoals de TU in Eindhoven, de TU in Delft en Hogeschool Saxion in Enschede.  

Handelsmissie 3D-printen in de bouw

Om partijen uit Duitsland en Nederland met elkaar in contact te brengen, organiseert de Duits-Nederlandse Handelskamer op 15 t/m 17 maart 2022 een handelsmissie omtrent het thema 3D-printen in de bouw. Dit in opdracht van het Duitse ministerie voor economie en klimaat (BMWK). Onderdeel van het programma is het Cross-Border Event: 3D-Printing & Digital Construction dat plaatsvindt op 16 maart. De doelstelling van het event is het om samenwerking tussen Duitse en Nederlandse bedrijven en organisaties te faciliteren en van elkaars ervaringen te leren. Verder staan bedrijfs- en productpresentaties, individuele zakelijke bijeenkomsten en workshops op het programma.

De toekomst

In 2017 werd in Gemert de eerste 3D-geprinte brug geopend en in 2021 werd de langste 3D-geprinte fietsbrug in Nijmegen in gebruik genomen.Bruggen die dagelijks succesvol twee kanten met elkaar verbindt. Het kan haast niet filosofischer: 3D-printtechniek is de brug richting morgen. Wandel mee over de brug en ga naar de toekomst! 

Tekst: Maurice de Zeeuw
Met dank aan: Freek Bos, TU Eindhoven 

Bent u geïnteresseerd in samenwerking met Duitse bouwbedrijven? Op 16 maart organiseert de DNHK het cross-border event ‘3D-Printing & Digital Construction’. Ga voor meer informatie en aanmelding naar de DNHK-website.