Energietransitie? Nu samen aan de slag!

“Tijd voor een concreet actieplan omtrent de energietransitie. Een met focus en budget.” Dat stelt Hans Winters, CEO van Siemens Nederland, als het om klimaatbescherming gaat. De Nederlandse dochteronderneming van het Duitse elektrotechnische concern is al 70 jaar lid van DNHK. Sinds Winters het roer heeft overgenomen in april 2018, richt het bedrijf zich steeds meer op technologie voor de energietransitie. We praten met de geleerde accountant over zijn visie op de energievoorziening van de toekomst.

Hans Winters, klimaatbescherming stopt niet bij de grens. U spoort onder andere Nederland dan ook aan tot een internationalere aanpak van dit vraagstuk. Hoe ziet dit er concreet uit?
Allereerst juich ik de dialoog toe tussen de Nederlandse en Duitse regering, op dit gebied. Het bekrachtigt het idee dat isolement niet werkt als het gaat om de energietransitie. Een van de belangrijke onderdelen van de energietransitie is elektrificatie. Dat vraagt om nieuwe productie-, proces- en mobiliteitssystemen. Bij elektrificatie ontkom je er niet aan grensoverschrijdend te werk te gaan.

Kunt u daarvan een voorbeeld geven?
Duitsland is technisch sterk op gebied van e-mobiliteit, Nederland is sterk waar het de bereidwilligheid voor e-mobiliteit betreft. Beiden landen kunnen door intensievere samenwerking veel meer synergie creëren. Inspirerend om te zien is dat op een wat kleinere schaal, op provincie- en gemeenteniveau, dit al enige tijd gebeurt langs voornamelijk de Nederlands-Duitse grens. Duits hoogwaardig onderzoek wordt er gecombineerd met Nederlandse creativiteit en vrijdenken. Daar zijn succesvol grensoverschrijdende proeftuinen opgezet op gebied van duurzame energievoorziening en mobiliteit met vaak decentrale toepassingen, dit onder voor zichzelf sprekende namen als Sensor City, Energy Valley en Energie zonder Grenzen.

De derde Duits-Nederlandse regeringsconsultaties in oktober 2019 waren gericht op klimaatbescherming. Wat vindt u van het resultaat?
Het is in de eerste plaats een intentieverklaring, ik ben nieuwsgierig wat er concreet gaat gebeuren op de diverse gebieden die in de verklaring genoemd worden. De volgende stappen zullen een specifiekere invulling behoeven. Er wordt gesproken over samenwerking op het gebied van wind op zee, de rol van waterstof en carbon capture. Nu moeten we met elkaar concreet maken wat we precies op die vlakken met elkaar willen gaan doen.

U heeft zelf twaalf jaar in Duitsland gewoond, dus u kent beide landen goed. Wat kunnen we van elkaar leren in het transformatieproces van het energiesysteem?
Duitsers staan meer bekend om focus, daadkracht en executie. Nederlanders om snelheid, creativiteit en het kunnen creëren van draagvlak. Die eigenschappen combineren, levert ongetwijfeld prachtige resultaten op!

Niet denken in silo’s, maar in systemen – dat is ook een van uw standpunten. Zou u dat nader kunnen toelichten?
In plaats vanuit silo’s de energietransitie aan te pakken, is de verbinding tussen verschillende sectoren nodig, met andere woorden sectorkoppeling. Je moet je voorstellen dat om bijvoorbeeld de industrie te kunnen elektrificeren, je meer energie nodig zult gaan hebben dan uit wind en zon gegenereerd kan worden, op basis van de huidige plannen. Als je in de toekomst de industrie wilt voorzien van groene waterstof, dan zal de vraag naar hernieuwbare elektriciteit nog veel verder stijgen. Dat vraagt om nauwere samenwerking op technologisch vlak van vele partijen in allerlei sectoren. En dat vraagt dat we de gekozen transitiepaden in detail met elkaar uitwerken en plannen.

Waar ziet u praktische uitgangspunten voor een gezamenlijke Duits-Nederlandse aanpak van de klimaatbescherming?
Daar waar het gaat om elektrische mobiliteit en de toepasbaarheid bij het gebruik van waterstof. Maar ook als het gaat om zaken als het verwarmen van huizen, denk aan de introductie van warmtepompen in Nederland en vergelijk dat eens met het populaire gebruik van stookolie in Duitsland voor het verwarmen van huizen.

Aan welke oplossingen voor de energietransitie werkt Siemens momenteel?
Wij kijken naar verschillende oplossingen met betrekking tot Nederland. Windturbines zijn erg belangrijk. In Nederland worden in rap tempo zeer grote windparken gerealiseerd, met name offshore. Een belangrijke volgende stap is het koppelen van windparken aan het net, oftewel grid connection. Siemens levert daar met HVDC een significante bijdrage aan. Andere oplossingen waar je aan moet denken, zijn de elektrolyse van waterstof en de verbetering van de energie-efficiëntie van netwerken. Van generatie en opslag tot transport en distributie. Denk ook aan ontwikkelingen als walstroom en slimme laadpalen. Siemens is bij al dit soort oplossingen intensief betrokken.

Als wereldwijde onderneming kan Siemens er natuurlijk ook toe bijdragen dat de energietransitie internationaal wordt aangepakt. Wat doet het bedrijf hier specifiek voor?
Je moet je goed realiseren dat niet elk werelddeel in dezelfde ontwikkelingsfase zit waar het de energietransitie betreft. Zo’n één miljard mensen heeft überhaupt geen toegang tot elektriciteit. In sommige landen is de infrastructuur door grote geweldsconflicten vernietigd, andere landen bouwen juist hard aan een productie-economie, waardoor behoefte ontstaat aan stabiele en krachtige energieproductie, zoals grote gasgestookte elektriciteitscentrales. In ons land kijken wij juist naar een geleidelijke overgang van een centrale naar een decentrale energievoorziening. Daarom onderstreep ik het punt dat landen die zich in dezelfde ontwikkelingsfase bevinden meer samenwerking zouden moeten zoeken. Siemens is vanwege haar activiteiten in meer dan 190 landen bij uitstek geschikt om daar ondersteuning aan te geven.

En wat kunnen politici doen – vooral op Europees niveau? Waar zouden Nederland en Duitsland binnen de EU samen voor moeten strijden?
We moeten in Europa ervoor zorgen dat er een gelijkwaardig speelveld bestaat waar het gaat om bijvoorbeeld CO₂ belasting. Ook zou er gekeken moeten worden naar regelgeving; er is ruimte nodig voor gezamenlijke pilots – sandboxing – om een antwoord te hebben op de initiatieven van andere machtsblokken in de wereld. Ook heeft het bedrijfsleven grote behoefte aan investeringsfondsen die een langere horizon hebben dan één gemiddelde kabinetsperiode. Constant beleid is hier het sleutelwoord.

De energiesector biedt veel marktkansen voor Duitse en Nederlandse bedrijven. De DNHK verzamelt niet alleen marktinformatie, maar bevordert ook binationale uitwisseling via evenementen en zakenreizen. Meer informatie vindt u op onze webpagina.