Bedrijfsovername: Een goede buur is vaak beter dan een verre vriend!

Ook in turbulente tijden moeten MKB ondernemers zich staande houden en hun strategie telkens bijstellen om hun lange termijn doelen te halen en hun positie te verstevigen. Hoe kan een Nederlands/Duitse grensoverschrijdende bedrijfsovername daarbij helpen? Wij vragen het aan Hartmut Rosowski, manager strategische samenwerking bij de DNHK en Peter Hendriks, directeur Corporate Finance bij DNHK-lid NeD Tax.

De Corona pandemie, Brexit en een handelsoorlog tussen China en de VS: de wereld lijkt sneller te veranderen dan ooit tevoren. Waarom juist nu nadenken over strategie?

Hartmut Rosowski: Tijden van transitie en veranderingen brengen niet alleen bedreigingen met zich mee. Als je je alleen richt op overleven en in stand houden van wat je hebt, vernauw je je blik en mis je de kansen die zich juist nu eveneens aandienen. Een crisis versterkt juist het bewustzijn, dat het belangrijk is een sterke partner te hebben en daarom staan ondernemers sterker open voor een deelneming of overname.

Peter Hendriks: De Covid19 pandemie heeft veel kwetsbaarheden in de businessmodellen van bedrijven bloot gelegd, zoals de risico’s van lange aanvoerlijnen, het wegvallen van afzetmarkten en het managen van productiefaciliteiten in verre landen die van de buitenwereld zijn afgesloten. Maar ondernemers ontdekken ook nieuwe markten en mogelijkheden dichtbij. Daarom is dit juist nu een goede tijd om het speelveld opnieuw in kaart te brengen en nieuwe mogelijkheden te ontdekken.

Peter Hendriks, NeD Tax

Hoe zien die strategische opties er dan uit?

Hartmut Rosowski: Na een decennialange periode van offshoring, het verplaatsen van productie naar lage lonen landen, begon 5 tot 10 jaar geleden een ontwikkeling van reshoring en nearshoring te ontstaan. Door de gestegen loonkosten in landen als China en de lange transportketens begonnen bedrijven productie terug te halen. Maar ook aspecten als een kortere time to market, lagere voorraden, valutarisico’s waren van belang. Bovendien worden veel producten technisch steeds geavanceerder, waardoor samenwerking met partners in de regio steeds belangrijker wordt. En vergeet ook de robotisering niet. Nu de krapte op de arbeidsmarkt weer is afgenomen, biedt dat extra kansen om de ketens korter en daardoor minder kwetsbaar te maken.

En welke rol spelen afzetmarkten bij de strategische heroverwegingen?

Peter Hendriks: Natuurlijk, het gaat niet alleen om toeleveranciers, maar ook om afzetmarkten. Kijk bijvoorbeeld naar het tekort aan IC-bedden in Nederland tijdens de Corona-crisis. Een Nederlandse onderneming die de transfer van Arabische en Chinese patiënten naar Duitse ziekenhuizen organiseert, regelde dat Nederlandse Corona patiënten in Duitsland konden worden opgevangen. Juist door de spreiding van afzetmarkten kunnen risico’s van vraaguitval worden beperkt.

Hoe past grensoverschrijdende bedrijfsovername in dit plaatje?

Hartmut Rosowski: Er zijn natuurlijk heel veel mogelijkheden om de entréestrategie in een nieuwe buitenlandse markt vorm te geven. Je kunt bijvoorbeeld een afnemer of agent zoeken, een verkoper op pad sturen of een eigen vestiging oprichten, maar ook een bestaande onderneming overnemen. Je initiële investering is dan weliswaar groter, maar je springt op een rijdende trein, waardoor je aanloopkosten vaak weer veel lager zijn. Je beschikt direct over een klantenkring en over gekwalificeerde medewerkers die de ‘couleur locale’ kennen en met wet- en regelgeving op de hoogte zijn. Daardoor faalkosten worden vermeden en dit levert ook veel tijdwinst op.

Peter Hendriks: En vergeet niet dat Duitsland en Nederland uitstekende handelspartners zijn. Duitsland is voor Nederland met een jaarlijkse export van meer dan € 98 miljard de grootste afzetmarkt en Nederland neemt voor Duitsland na Frankrijk, de VS en China een vierde plaats in. Hoewel er evidente verschillen tussen Nederland en Duitsland zijn, zijn er ook veel overeenkomsten. Beide landen zijn stabiel, hebben een adequaat rechtssysteem en bieden een gezond zakelijk ecosysteem.

Waar liggen de raakvlakken van een bedrijfsovername over de grens met reshoring?

Peter Hendriks: Ook voor reshoring en nearshoring zijn er, evenals bij een entréestrategie, vele mogelijkheden, waarbij een bedrijfsovername over de grens zeker de moeite van het onderzoeken waard is. In de eerste plaats beschik je direct over de noodzakelijke resources om te kunnen produceren, maar wellicht zijn er in het buurland ook aantrekkelijke productiefactoren, of is er specifieke knowhow en techniek voor handen.

Dat klinkt ingewikkeld, een grensoverschrijdende bedrijfsovername, is dat ook zo?

Hartmut Rosowski, DNHK

Hartmut Rosowski: Als je voldoende ervaring hebt en weet waar in het proces de voetangels en klemmen kunnen zitten, is zo’n overnametraject goed te overzien. Alles valt en staat met een goede match. Daarom hanteren wij een gedetailleerd stappenplan, dat start met het opstellen van een adequaat zoekprofiel. Vervolgens wordt op basis van het netwerk en databases een longlist samengesteld.  Kandidaten van de shortlist die daaruit volgt, worden benaderd en kennismakinggesprekken gevoerd. Daarna wordt onder geheimhouding een informatiememorandum opgevraagd. Dit informatiememorandum bevat al veel essentiële data op basis waarvan met wat aanvullende informatie een globale bedrijfswaardering kan worden gemaakt. Daarna kunnen de onderhandelingen beginnen.

Maar hoe voorkom je dat er achteraf tegenvallers of verborgen gebreken zijn?

Peter Hendriks: Als partijen consensus hebben over de waarde van de onderneming start een due diligence onderzoek om vast te stellen, of de informatie die aan koper is verstrekt ook juist en volledig is. Zo wordt onderzocht wat de risico’s en kansen van de over te nemen onderneming zijn. De uitkomsten van dit onderzoek kunnen nog van invloed zijn op de daadwerkelijke overdrachtsprijs.

Hartmut Rosowski: Daarnaast moet ook gekeken worden naar de beste fiscale en juridische structuur om de overname succesvol te kunnen realiseren. De gevolgen van deze stap qua fiscale en juridische consequenties worden regelmatig onderschat, omdat partijen na consensus over de deal graag snel willen afronden.

Een grensoverschrijdende bedrijfsovername is in feite toch alleen voor grotere bedrijven weggelegd?

Peter Hendriks: De vraag is, wat groot en wat klein is. In onze praktijk zijn er voldoende MKB-ondernemingen met 5-10 medewerkers, die succesvol aan beide zijden van de grens opereren. Veel belangrijker is de vraag, of een overname de strategie versterkt, hoe er synergievoordeel kan worden behaald en of er een goede match tot stand is te brengen. Die keuze zal iedere ondernemer voor zichzelf moeten maken en daar is het juist nu een goed moment voor.

Hartmut Rosowski: Zowel in Nederland, als in Duitsland zijn er veel MKB ondernemers uit de babyboom generatie die geen opvolging hebben binnen de familie, of het bedrijf. Vandaar zijn er  veel interessante MKB bedrijven in het buurland die voor een bedrijfsopvolging door een overname of deelneming in aanmerking komen.

Foto’s: Adobe; NeD Tax; DNHK

Wilt u persoonlijk advies? Neem dan contact met ons op.